Hedef: Atık Yönetimi ve Kaynak Verimliliği

27 Eylül 2017 tarihinde başlatılan hareket, atık oluşumunun önlenmesi, atıkların kaynağında ayrı toplanması, geri dönüşümün artırılması ve kaynakların daha verimli kullanılması hedefleriyle ilerliyor. Bugüne kadar 193 bin bina Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ne geçti.

Günlük 9 Bin Ton Atık Ayrıştırılıyor

Sıfır Atık projesi kapsamında, İller Bankası Genel Müdürlüğü desteğiyle 7 yılda Türkiye genelinde 46 depolama, ayrıştırma ve transfer tesisi kuruldu. Bu tesislerde günlük 9 bin ton atık ayrıştırılarak yeniden kullanıma veya enerjiye dönüştürülüyor. Ayrıca, proje kapsamında yaklaşık 22 milyon kişi eğitildi. 2017’de yüzde 13 olan geri kazanım oranı, 2023 itibarıyla yüzde 34,92’ye ulaştı ve bu oranın 2035’e kadar yüzde 60’a çıkarılması hedefleniyor.

Ekonomiye ve Çevreye Katkılar

Proje kapsamında bugüne kadar toplam 59,9 milyon ton atık geri dönüştürülerek 185 milyar TL ekonomiye kazandırıldı. Geri dönüşüm sayesinde 498 milyon ağaç kesilmekten kurtarılırken, 819 milyon metreküp su ve 127 milyon varil petrol tasarruf edildi. Ayrıca 5,9 milyon ton sera gazı salımı önlenirken, 2,6 milyar kilovatsaat enerji ve 104 milyon metreküp depolama alanından tasarruf sağlandı.

Pilot Uygulamalar ve Vatandaş Katılımı

Ankara’nın Kızılcahamam ilçesinde 2019’dan beri başarıyla uygulanan pilot projede, vatandaşlar ayrıştırdıkları atıklar karşılığında market alışverişlerinde kullanabilecekleri puanlar kazanıyor. İlçede sıfır atık bahçesi, geri dönüşüm atölyesi, sıfır atık oyun alanı, ambalajsız ürün dükkanı ve sıfır atık kafeteryası gibi uygulamalar hayata geçirildi. Bakanlık, bu yıl pilot ilçe uygulamalarının artırılacağını duyurdu.

Uluslararası Ödüller ve Küresel Başarılar

Sıfır Atık Hareketi, bugüne kadar birçok uluslararası ödül kazandı. BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) "Sıfır Atık, Sıfır Açlık" ödülü, UNDP’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ödülü ve Dünya Bankası’nın "İklim ve Kalkınma Liderliği Ödülü" bu başarıların yalnızca birkaç örneği.

BM Genel Kurulu’nda Sıfır Atık

14 Aralık 2022’de BM Genel Kurulu’nda kabul edilen "Uluslararası Sıfır Atık Günü", Türkiye’nin öncülüğünde ilan edildi. Emine Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından davet edilerek sıfır atık konulu özel oturumlara katıldı ve BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu başkanlığını üstlendi.

Küresel İyi Niyet Beyanı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı"nı ilk imzalayan lider oldu. Beyanın imzaya açıldığı platform, bugün 73 ülkeden 10 binden fazla sıfır atık gönüllüsünü bir araya getiriyor.

Devlet Politikası Haline Gelen Bir Hareket

Sıfır Atık Yönetmeliği’nin 2019’da yürürlüğe girmesiyle birlikte proje, 11. Kalkınma Planı ve Yeşil Mutabakat Eylem Planı’nda yer alarak devlet politikası haline geldi. Proje, döngüsel ekonomi hedefleri doğrultusunda ulusal stratejilerde ve eylem planlarında kendine yer buldu.

Sonuç

Sıfır Atık Hareketi, "7 Yılda 7 Kıtada" sloganıyla sürdürülebilir geleceğe dair güçlü bir mesaj verirken, Türkiye ve dünya genelinde farkındalık oluşturmaya devam ediyor.